بررسی الگوی پراکنش و رقابت درون‌گونه‌ای اُرس (Juniperus polycarpos C. Koch) در مراحل رویشی مختلف با استفاده از آمارۀ او-رینگ در جنگل‌های لاین استان خراسان رضوی

بررسی الگوی مکانی افراد یک گونه در مراحل رویشی مختلف و نیز اثرهای متقابل آنها به‌منظور درک پویایی مکانی و زمانی جوامع ضروری است. این تحقیق با هدف تعیین الگوی مکانی گونۀ اُرس در مراحل رویشی مختلف و همچنین بررسی رقابت درون‌گونه‌ای بین مراحل رویشی مختلف در جنگل‌های اُرس منطقۀ حفاظت‌شدۀ هزارمسجد خراسان رضوی انجام گرفت. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از چهار قطعه نمونۀ یک هکتاری به ابعاد 100´100 متر که به‌صورت تصادفی انتخاب شدند، انجام گرفت. در داخل این قطعه‌ها، قطر تاج کلیۀ درختان اُرس اندازه‌گیری و مختصات مکانی آنها به‌روش فاصله- آزیموت تعیین شد. سپس این درختان براساس اندازۀ قطر تاج به سه طبقۀ نهال، جوان و بالغ تقسیم شدند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از حالت‌های تک‌متغیره و دومتغیرۀ آمارۀ او- رینگ به‌ترتیب به‌منظور بررسی الگوی مکانی و اجتماع‌پذیری پایه‌های اُرس انجام گرفت. نتایج نشان داد که الگوی کلی پراکنش پایه‌های اُرس در بیشتر موارد دست‌کم تا فاصلۀ 25 متری کپه‌ای است و پس از آن با بزرگ شدن مقیاس بررسی، به‌سمت الگوی تصادفی میل می‌کند. بررسی رقابت درون‌گونه‌ای و اثرهای متقابل بین مراحل رویشی مختلف اُرس نشان داد که رقابت معنی‌داری بین آنها وجود ندارد و در بیشتر موارد اثر متقابل از نوع جذب یا در نهایت خنثی است. سنگینی و محدودیت پراکنش میوۀ اُرس، نبود رقابت درون‌گونه‌ای و شرایط سخت محیطی رویشگاه از عوامل مؤثر در شکل دادن الگوی پراکنش اغلب کپه‌ای اُرس است.